ข้อมูลพื้นฐาน

สถานที่ตั้ง
สำนักงานศึกษาธิการจังหวัดนครพนม ตั้งอยู่ที่ ศูนย์มิตรภาพนครพนม – ฮานอย เลขที่ 139 ถนนปิยะมหาราชาลัย อำเภอเมือง จังหวัดนครพนม 48000

(ใส่รูป สำนักงาน ศธจ.นพ.)

ข้อมูลสภาพทั่วไป
ขนาดและที่ตั้ง
จังหวัดนครพนม เป็นจังหวัดชายแดนตั้งอยู่ทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทยพื้นที่มีลักษณะเลียบยาวตามแนวชายฝั่งขวาของแม่น้าโขงประมาณ174กิโลเมตรอยู่ระหว่างเส้นรุ้งที่ 16-18 องศาเหนือ และระหว่างเส้นแวงที่ 104-105 องศาตะวันออกจังหวัดนครพนม มีเนื้อที่ประมาณ 5,528.88 ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ 3,474,437 ไร่ (คิดเป็นร้อยละ 3 ของพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ) มีระยะทางห่างจากกรุงเทพมหานครประมาณ 735 กิโลเมตร

อาณาเขตติดต่อ
– ทิศเหนือ        ติดกับอำเภอเซกาและอำเภอบึงโขงหลงจังหวัดบึงกาฬ
– ทิศใต้            ติดกับอำเภอดงหลวงและอำเภอหว้านใหญ่จังหวัดมุกดาหาร 
– ทิศตะวันออก  ติดกับแขวงคำม่วง แขวงบลิคำไซ และแขวงสะหวันนะเขต สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว โดยมีแม่น้ำโขงเป็นแนวกั้นพรมแดน
– ทิศตะวันตก   ติดกับเขตอำเภออากาศอำนวย อำเภอพรรณนานิคม อำเภอกุสุมาลย์ และอำเภอโพนนาแก้วและอำเภอ  โคกศรีสุพรรณ จังหวัดสกลนคร 

มีจุดผ่านแดนถาวร 2 แห่ง จุดผ่อนปรน 4 แห่ง ดังนี้
1) จุดผ่านแดนถาวร สะพานมิตรภาพ 3 (นครพนม-คำม่วน) บริเวณบ้านห้อม ตำบลอาจสามารถ อำเภอเมืองนครพนม เป็นเขตติดต่อกับบ้านเวินใต้  เมืองท่าแขก  แขวงคำม่วน
2) จุดผ่านแดนถาวร ท่าเทียบเรือเทศบาลเมืองนครพนม ตำบลในเมือง อำเภอเมืองนครพนมติดต่อกับเมืองท่าแขก แขวงคำม่วน
3) จุดผ่อนปรน บ้านหนาดท่า หมู่ 2 ตำบลบ้านกลาง อำเภอเมืองนครพนม เป็นเขตติดต่อกับบ้านปากเป่ง เมืองท่าแขก
4) จุดผ่อนปรน บ้านโพธิ์ไทร ตำบลไผ่ล้อม อำเภอบ้านแพง เป็นเขตติดต่อกับบ้านท่าสะอาด เมืองปากกระดิ่ง แขวงบอลิคำไซ
5) จุดผ่อนปรน บ้านธาตุพนมสามัคคี หมู่ที่ 2 อำเภอธาตุพนม เป็นเขตติดต่อกับบ้านด่านเมืองหนองบก แขวงคำม่วน
6) จุดผ่อนปรน บ้านท่าอุเทน ตำบลท่าอุเทน อำเภอท่าอุเทน เป็นเขตติดต่อกับบ้านหินบูน เมืองหิบูน แขวงคำม่วน

ลักษณะภูมิอากาศ
จังหวัดนครพนม เป็นจังหวัดที่มีฝนตกชุกในฤดูฝน เพราะได้รับอิทธิพลจากลมมรสุมตะวันตก เฉียงใต้ที่พัดปกคลุม และอิทธิพลจากป่าไม้และเทือกเขาจากสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว รวมทั้งพายุจากทะเลจีนใต้ที่เคลื่อนผ่าน หรือเคลื่อนเข้าใกล้ โดยมีปริมาณฝนตกชุกตั้งแต่กลางเดือนพฤษภาคมถึงกลางเดือนตุลาคม สภาพดินฟ้าอากาศแบ่งออกเป็น 3 ฤดู
ฤดูร้อน เริ่มตั้งแต่กลางเดือนกุมภาพันธ์ – กลางเดือนพฤษภาคมของทุกปี ฤดูร้อน จะมีอากาศร้อนอบอ้าว อุณหภูมิเฉลี่ย 25 – 35 องศาเซลเซียส และมีอุณหภูมิสูงสุดอยู่ระหว่าง 37 – 40 องศาเซลเซียส
ฤดูฝน เริ่มตั้งแต่กลางเดือนพฤษภาคม – กลางเดือนตุลาคมของทุกปี ในบางส่วนของจังหวัด มีฝนตกชุกโดยเฉพาะพื้นที่อำเภอที่อยู่ริมฝั่งแม่น้ำโขงจะประสบอุทกภัยได้รับความเสียหายเป็นประจำทุกปี เช่น อำเภอเมืองนครพนม ท่าอุเทน และบ้านแพง เป็นต้น ปริมาณฝนเฉลี่ย 2,424.4 มิลลิเมตร/ปี
ฤดูหนาว เริ่มตั้งแต่กลางเดือนตุลาคม – กลางเดือนกุมภาพันธ์ของทุกปี โดยทั่วไปอากาศจะหนาวเย็นอุณหภูมิเฉลี่ย 16 – 25 องศาเซลเซียส และอุณหภูมิต่ำสุดอยู่ในช่วง 8 – 15 องศาเซลเซียส

การปกครองและประชากร
การปกครอง การปกครอง จังหวัดนครพนม แบ่งการปกครองเป็น 12 อำเภอ 99 ตำบล 1,131 หมู่บ้าน องค์การบริหารส่วนจังหวัด (อบจ.) 1 แห่ง เทศบาลเมือง 1 แห่ง เทศบาลตำบล 21 แห่ง และองค์การบริหารส่วนตำบล (อบต.) 81 แห่ง มีประชากรทั้งสิ้น 711,213 คน อำเภอที่มีประชากรมากที่สุด คือ อำเภอเมืองนครพนม จำนวน 142,413 คน และอำเภอที่มีประชากรน้อยที่สุด คือ อำเภอวังยาง จำนวน 15,611 คน เมื่อจำแนกประชากรตามกลุ่มอายุทั้ง 4 กลุ่มอายุซึ่งอยู่ระหว่าง แรกเกิด-18 ปี พบว่า จังหวัดนครพนม มีประชากร   กลุ่มอายุ 6-11 ปี มากที่สุด จำนวน 45,685 คน รองลงมาคือ กลุ่มอายุ 15-18 ปี จำนวน  37,236 คน กลุ่มอายุแรกเกิด -5 ปี จำนวน 34,498 คน และน้อยที่สุดคือ กลุ่มอายุ 12-14 ปี จำนวน 27,042 คน รายละเอียดดังแสดงในตารางที่ 1-2

ตารางที่ 1 แสดงข้อมูลการปกครองและจำนวนประชากรของจังหวัดนครพนม

ที่มา :  กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย (ตุลาคม 2567)

ตารางที่ 2 แสดงข้อมูลประชากร อายุแรกเกิด–18 ปี 

ที่มา : สารสนเทศภูมิศาสตร์ข้อมูลสุขภาพ จังหวัดนครพนม (ตุลาคม 2567)

ลักษณะประชากร
ประกอบด้วย 7 ชนเผ่า ได้แก่  ไทย ไทยลาว ผู้ไท ญ้อ โส้ กะเลิง และแสก นอกจากนี้ยังมีชาวไทยเชื้อสายจีนและเวียดนาม ร่วมอาศัยอยู่กับทุกชนเผ่าและอยู่ร่วมกันอย่างสมานฉันท์ มีความหวงแหนในศิลปวัฒนธรรมและขนบธรรมเนียมประเพณีของตนเอง เช่น ชนเผ่าผู้ไท อำเภอเรณูนคร ยังคงรักษาเอกลักษณ์ของตนเองไว้เป็นอย่างดี   

การประกอบอาชีพของประชากร
จังหวัดนครพนม มีประชากรรวมทั้งสิ้น จำนวน 711,358 คน เป็นประชากรวัยแรงงาน จำนวน 441,392 คน พบว่า ส่วนใหญ่เป็นผู้มีงานทำ จำนวน 268,291 คน คิดเป็นร้อยละ 60.78 เป็นผู้ว่างงาน จำนวน 3,801 คน คิดเป็นร้อยละ 0.86

ตารางที่ 3 ข้อมูลประชากรและสถานภาพแรงงาน

ที่มา : สำนักงานสถิติจังหวัดนครพนม (ข้อมูล ณ เดือน กรกฎาคม – กันยายน พ.ศ. 2567)